Θρησκευτική Πίστη-Λαϊκά Εθιμα
ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΠΗΛΙΑ «ΝΤΟΥΧΛΟΣ»
Ο κ. Νικόλαος Παπαϊωάννου,συνταξιούχος διευθυντής του Δημοτικού Σχολείου Δισπηλιού, γράφει για τον «Ντού-χλο»:
Στη σπηλιά αυτή υπάρχει μια πολύ στενή διάβαση. Η παράδοση λέει ότι μόλις χωρούσε να περάσει άνθρωπος. Αν κάποιος είχε αμαρτίες σφιγγόταν από τις πέτρες. Περνούσαν από τη διάβαση αυτή τρεις φορές ρίχνοντας κάθε φορά μια πέτρα μπροστά τους και κάνοντας το σταυρό τους. Ακόμη η παράδοση λέει ότι γυναίκες που δεν τεκνοποιούσαν αν περνούσαν από εκεί, μετά γεννούσαν. Η σπηλιά αυτή τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο χρησιμοποιήθηκε σαν καταφύγιο από τους κατοίκους του Δισπηλιού, όπου σώθηκαν από την επέλαση των εχθρών (Γερμανών και Ιταλών).
II. ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΥΠΑ ΤΟΥ ΦΙΔΙΟΥ
Ο κ. Νικόλαος Παπαϊωάννου αναφέρει και μια άλλη παράδοση που λέει ότι σε μια μεγάλη τρύπα βάθους 4-5 μέτρα και φάρδος 3 μέτρα ζούσε ένα πολύ μεγάλο φίδι.
Το φίδι αυτό κατέβαινε στο χωριό και έπινε νερό και ξαναγύριζε στην τρύπα αυτή που λέγεται «τρύπα του φιδιού».
Δεισιδαιμονίες - Προλήψεις- Παροιμίες και άλλα.
1. Αν «παίζει» το δεξί μάτι, κάτι κακό θα συμβεί, ενώ αν «παίζει» το αριστερό, θα συμβεί κάτι καλό.
2. Όταν λούζονταν βράδυ δεν τα έριχναν τα νερά έξω από το σπίτι, γιατί πίστευαν πως θα τους βρει μεγάλο κακό.
3. Δεν έβγαιναν έξω από το σπίτι αργά το βράδυ για να μη «ισκιωθούν».
4. η Τρίτη θεωρούνταν γρουσούζικη μέρα.
5. Δεν καθρεφτίζονταν το βράδυ, γιατί θεωρούσαν ότι θα τους συνέβαινε κάτι κακό.
6. Τα παιδιά δεν ζητούσαν ψωμί μετά το βασίλεμα του ήλιου, γιατί τα έλεγαν ότι θα πεθάνει η μάνα τους.
7. Αν κοίταζαν φίδι ή μαύρη γάτα το θεωρούσαν γρουσουζιά.
8. Τα μικρά και τις λεχώνες τις κρεμούσαν σκόρδο για να μην ματιάζονται.
9. Οι Σαββατογεννημένοι πίστευαν ότι δεν ματιάζονται.
10. Την Τρίτη ποτέ δεν πήγαιναν σε σπίτια για να
ευχηθούν για γάμο, αρραβώνες ή άλλο ευχάριστο γεγο-
νός.
ΠΥΡΠΙΡΙΤΣΑ
Για να βρέξει τα κορίτσια του χωριού τραγουδούσαν:
«Πυρπιρίτσα περπατεί και το Θεό παρακαλεί, Θεέ μου ρίξε μια βροχή, μια βροχή μια σιγανή, να φυτρώσουν τα κεχριά, νά 'βγει και η χορτάρια».
ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ
1. Καλύτερα να σου βγει το μάτι παρά το όνομα.
2. Η στράτσκα από παλούκι σε παλούκι παλουκώνεται.
3. Της νύχτας τη δουλειά τη βλέπει η μέρα και γελά.
4. Το 'να χέρι νίβει τ' άλλο και τα δυο το πρόσωπο.
5. Κοντά στο ξερό καίγεται και το χλωρό.
6. Το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό.
7. Από πίτα που δεν θα φας τι σε μέλλει κι αν καεί.
8. Σε ξένη καρυδιά μην τσουλάς καρύδια.
9. Στην κακιά τη ξέρα καλό και το χαλάζι.
10. Πάρε νύφη από σειρά και σκύλα από κοπάδι.
11. Και η πίτα ολόκληρη και ο σκύλος χορτάτος.
12. Παπούτσι, παλιοπάπουτσο κι ας είναι απ' τον τόπο σου.
ΠΩΣ ΜΕΤΡΟΥΣΑΝ
Την ώρα: Με τον ήλιο και τα κοκόρια. Βάζανε την «ξιάλη» (ξύλο που τρυπούσαν τα βόδια) όρθια και μετρούσαν την ώρα ανάλογα με την σκιά που γινότανε.
Το Μήκος: Με τα πόδια, τις πιθαμές.
Το Βάθος: Με κάποιο μακρύ ξύλο.
Τα χωράφια: Με το στρέμμα, την αυλακιά.
ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΑ
Όταν το φεγγάρι ήταν θολό πίστευαν πως την άλλη μέρα θα έβρεχε.
Αν λαλούσαν τα κοκόρια νωρίς, ο καιρός θα χαλάσει. Αν είναι Χειμώνας, θα χιονίσει.
Επίσης όταν είναι να χιονίσει, τα ζώα τρώνε πάρα πολύ και λαίμαργα.
Όταν μαζεύονταν τα κοράκια ψηλά στα λευκάδια, θα χιόνιζε.
Όταν το μισοφέγγαρο ήταν πλαγιαστό λέγανε: «ο τσομπάνος να πάρει την κάπα του» που σήμαινε ότι ο καιρός θα χαλούσε.
Αν ήταν όρθιο (κάθετο) ο καιρός ήταν καλός.
Όταν έβγαινε ο Αυγερινός,πήγαιναν στη δουλειά· τον είχαν σαν ρολόι.